در طول چند دهه اخیر، موضوع حقوق کودک در عرصه بین المللی مورد توجه نهادهای بینالمللی و دولتها قرار گرفته است.بر این اساس مصوبه «سند ملی حقوق کودک و نوجوان» بنا به پیشنهاد شورای فرهنگی و اجتماعی زنان و خانواده، تصویب و جهت اجرا ابلاغ شده است.
ما در اینجا به بخش کوچکی ازاین سند اشاره می کنیم:
تعاریف:
رشد: رسیدن به مرتبهای از حیات که نوجوان قادر به تشخیص مصالح و منافع خود و درک حسن و قبح عمل خود باشد.
بلوغ: رسیدن به مرحلهای که علائم ثانویه جنسی ظاهر میشود.
سرپرست قانونی: فردی که مطابق قانون سرپرستی کودکی را بر عهده دارد یا سازمانهای عمومی متکفل امور صغار و ایتام مانند اداره سرپرستی موضوع قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بدسرپرست و بیسرپرست
برخی از مفاد این سند:
• از نظر سند حاضر، منظور از کودک هر انسانی است که به سن بلوغ نرسیده باشد و منظور از نوجوان فرد بالغی است که براساس قانون به رشد عقلی متناسب با حق و تکلیف ویژه خود نرسیده است. این تعریف شامل افراد بالغ محجور نمیشود.
• کودک از بدو تولد حق نام شایسته، ثبت تولد نزد مراجع ذی ربط، تابعیت، شناخت والدین و بستگان نسبی، سببی و رضاعی خود را دارد.
• طفل متولد از رابطهی خارج از نکاح و نیز کودک دارای نسب ناشناس در چارچوب شرع دارای حقوق مندرج در این سند است.
• هویت دینی کودک تابع دین رسمی والدین میباشد و در صورتی که یکی از والدین مسلمان بود دین کودک تابع دین او خواهد بود.
• حضانت کودک و نوجوان بر عهده والدین بوده و در صورت فقدان یکی از آنها بر عهده دیگری است.برای سرپرستی از کودکان و نوجوانان بیسرپرست و یا دارای سرپرست فاقد صلاحیت، بستگان صالح، خانوادههای داوطلب دارای صلاحیت و نهادهای صالح اجتماعی به ترتیب دارای اولویت میباشند.
• کودک و نوجوان حق ملاقات و ارتباط با والدین و بستگان خویش را دارد، مگر در مواردی که اعمال چنین حقی منافی غبطه و مصلحت او باشد. در مواردی که بنا بر حکم دادگاه صالح جداسازی وی از والدین یا یکی از آنها ضروری باشد، او از این حق محروم نخواهد بود مگر در مواردی که این امر سلامت جسمی، روانی و اخلاقی کودک یا نوجوان را به مخاطره اندازد.
• اشتغال کودک قبل از رسیدن به سن قانونی کار ممنوع است.
• کودک و نوجوان حق دارد متناسب با سن و جنس خود از تفریح، بازی و ورزش که زمینه رشد جسمی، روانی، اجتماعی، اخلاقی و معنوی او را فراهم آورده و متناسب با فرهنگ ملی و اسلامی باشد برخوردار شود.
منبع: خبرگزاری مهر