شب یلدا و آداب و رسوم آن در ایران
شب آغاز زمستان را درایران شب چله یا شب یلدا نام گذاری کرده اند. به دلیل اینکه تقویم ایرانی بسیار دقیق بوده و کاملا بر تقویم طبیعی منطبق است همیشه و بدون تغییر، انقلاب زمستانی مصادف است با آخرین شامگاه آذر ماه.
خورشید در آخرین روز پاییز در پایین ترین نقطه افق جنوب شرقی می رسد، که این مساله موجب کوتاه شدن روز و بلند شدن شب و تاریکی در آخرین روز پاییز می شود و مجدد با آغاز اولین روز زمستان خورشید دوباره به سمت شمال شرقی رفته و طول روزها بلند و مدت زمان شبها به تدریج کاسته می شود. این مساله در باور مردم باستان به عنوان زمان زایش یا تولد دوباره خورشید جشن گرفته می شد و مردم تا صبح بیدار می ماندند تا تولد دوباره خورشید را جشن بگیرند.
پیشینیان ما بر این باور بودند که در شب یلدا فرشته بدی ها با فرشته خوبی ها به جنگ پرداخته و در این نبرد طولانی فرشته خوبی ها اهریمن را شکست می دهد و صبح، پس از تولد دوباره خورشید پیروزی روشنایی بر تاریکی آغاز می شود.
یلدا به چه معناست؟
یلدا واژه‌ای سریانی به معنای ولادت و میلاد است؛ یعنی میلاد خورشید
ایرانیان باستان تاریکی اهریمن را با آتش بین می‌بردند، به همین دلیل در شب یلدا با تولد خورشید، آتش روشن کرده و دور هم جمع می شدند و سپس سفره ای پهن می کردند و میوه‌های تازه و خشک شده در آن قرار می دادند. این سفره، مقدس بود و میوه ها تمثیلی بود تا بهار و تابستانی پربرکت داشته باشند.
میوه ها و خوراکیهای شب یلدا و فلسفه استفاده از آنها :
هندوانه: یکی از مهمترین اجزای سفره شب یلدا، میوه هندوانه است اما چرا هندوانه؟
هندوانه یادآور گرمای تابستان و حرارت است. در قدیم بر این باور بودند که ، اگر مقداری هندوانه در شب یلدا بخورید در سراسر زمستان طولانی، سرما و بیماری بر شما غلبه نخواهد کرد و با توجه به خواص هندوانه که سرشاز از ویتامین است این باور بیهوده نبوده است.
انار: انار در سفره شب یلدا نماد شادی و زایش است.
امروزه اثبات شده انار سرشار از ویتامین ث است که موجب تقویت سیستم ایمنی بدن شده و تصفیه کننده خون و سرشار از آهن است، بنابراین موجب افزایش انرژی و خون سازی در بدن شده و تصفیه خون مانند زندگی یا تولد دوباره انسان است، به همین علت انار را نماد زایش و شادی می‌دانند . همچنین از قدیم انار نماد برکت و باروری بوده و این تفسیر به دلیل وجود دانه های زیاد در آن است.
هندوانه ، انار ،کدو تنبل ،لبو و سایر میوه های سرخ رنگ شب یلدا نمادی از حضور خورشید در تاریکی شب بوده است.
آجیل: آجیل شب یلدا شامل پسته، بادام، گردو، فندق و در بعضی مناطق کشور از میوه های خشک نیز به عنوان آجیل شب یلدا استفاده می شود.
آداب و رسوم شب یلدا:
