یادآوری بخش ضروری آموزش مسئولیت پذیری به کودک
"چقدر بگم لباسهات رو جمع کن؟ "
"تو باید مشقهات رو زودتر شروع می کردی ! "
همه والدین میخواهند فرزندانشان مسئولیت پذیر باشند. آنها میخواهند بچه هایشان با دیگران با ملاحظه رفتار کنند، تکالیف مدرسه به موقع تمام شود ، ازقوانین پیروی کنند و در کارهای خانه همکاری داشته باشند. وقتی کودکان مسئولیت پذیری ندارند والدین آشفته و ناراحت میشوند. با خود میگویند "او بالاخره کی یاد میگیرد کارهایش را درست انجام دهد؟"
مسئولیت پذیری به خصلتهای دیگری مانند تفکر، شعور، بخشندگی و همدلی نیاز دارد. لازمه مسئولیت پذیری بلوغ، هوشیاری و وجدان اجتماعی است. در حالی که ممکن است یک کودک 9 ساله کاملا احساس مسئولیت کند یک کودک 6 ساله تازه دارد یاد میگیرد که درباره کارهایش فکر کند.برای اینکه کودکی مسئولیت پذیری را یاد بگیرد لازم است الگوهای خوبی داشته باشد. والدینش استانداردهایی را در نظر میگیرند که او آنها را دنبال می کند. اگر آنها بر اهمیت انجام کاری به نحو احسن و توجه به دیگران تاکیدکنند او نیز همان رفتار را می آموزد. فرآیند یادگیری به سرعت و آسانی سپری نمیشود. کودکان 6 تا 9 ساله به یادآوریهای مکرر نیاز دارند .به خصوص در مورد نظافت شخصی و وظایف مربوط به خانه
از آنجا که یک کودک از این کارها به ندرت لذت میبرد یا به آنها توجه میکند، برای انجام این امور انگیزه ای ندارد. این حالت قابل درک است حتی بزرگسالان دوست ندارند دائما نظافت کنند . همچنین کودکان دلایل انجام بسیاری از کارها را درک نمی کنند .شاید مرتب کردن تخت اهمیتی نداشته باشد.
" خوب امشب دوباره میخوام بخوابم و رختخوابم بهم میریزه! "
حتی زمانی که پدر و مادر توضیح می دهند چرا انجام این کارها لازم است ممکن است کودک بازهم اصرار کند" این منصفانه نیست که من مجبور باشم زباله ها رو بیرون بگذارم . فقط من که آشغال تو سطل نریختم!" "کسی اهمیت نمیده که موهایم شانه نشده باشه"
اگر والدین بپذیرند که یادآوری بخش ضروری آموزش مسئولیت پذیری به کودک است، کمتر احساس ناراحتی میکنند.
مادری پس از آموزشهای مکرر به فرزندش در خصوص برداشتن بشقاب پس از اتمام غذا تصمیم گرفت روش واقع بینانه ای در پیش بگیرد . به جای اینکه با صدای بلند او را سرزنش کند به سادگی یادآوری را به روال عادی صرف غذا اضافه کرد." پسرم فراموش نکن که بشقابت رو از روی میز برداری" مادر احساس آرامش بیشتری کرد و پسر تحت فشار قرار نگرفت و کار هم انجام شد.
یادآوری در تمام زمینه های مسئولیت پذیری اهمیت دارد. اگر دائما فرزندتان از زیر بار مسئولیتهای دلخواهتان شانه خالی میکند، انتظارات خود را ارزیابی کنید. شاید توقع شما بیش از توان اوست. سعی کنید مواردی را که اهمیت کمتری دارند حذف کنید. همچنین اطمینان پیدا کنید که در کنار مسئولیتهایی که به کودک داده اید وقت آزاد برای بازی در نظر گرفته اید. در آموزش مسئولیت پذیری مانند عرصه های دیگر پرورش کودک، زمانی که خودتان هم درانجام کارها با فرزندتان مشارکت میکنید او همکاری بیشتری میکند.
گاهی وظایفتان را با هم جابجا کنید مثلا او گلها را آب دهد و شما تختخوابش را مرتب کتید. اگر بعد از یادآوری وظایفش او توانایی مسئولیت را پیدا کرد در مسیر درست قرار گرفته اید.
منبع: کتاب رهنمای کامل والدین - جلد 2
