آموزش حفظ محیظ زیست به کودکان از طریق مدارس طبیعت

اشرف امینی مدیر مدرسه طبیعت دماوند، در گفت و گو با ایسنا، در رابطه با پیشینه مدارس طبیعت بیان کرد: تقریبا سه دهه از شکل گیری این مدارس در نقاط مختلف دنیا می گذرد و با توجه به آمار موجود عمدتا این گونه مدارس در اروپا هستند. در ایران نیز از دهه پنجاه استاد وهاب زاده با توجه به رشته تحصیلی شان که بوم شناسی است، کتاب‌های زیادی را درباره ارتباط کودک با طبیعت نوشتند و هم چنین پژوهش‌های فراوانی را در این حوزه انجام داده‌اند بنابراین در ایران استاد وهاب زاده، ایده پرداز این مدارس بودند. ایشان از دهه پنجاه مطالعات خود را در زمینه ارتباط کودک با طبیعت شروع کردند. از سال 92 نیز "مدارس طبیعت مکان مند" توسط این استاد شروع به کار کردند.

وی بااشاره به اینکه اولین مدرسه مکانمند مدرسه کاوی کنج در مشهد است ادامه داد: پس از این مدرسه، مدارس دیگری نیز راه اندازی شد و تاکنون 44 مدرسه طبیعت در کشور تاسیس شده است و این مدارس به سرعت در حال رشد هستند. این اقدام توسط همکاری و همراهی مهندس محمد درویش، مدیر کل دفتر آموزش و مشارکت مردمی سازمان حفاظت از محیط زیست بوده است.

مدیر مدرسه طبیعت دماوند، با بیان اینکه به طور کلی عارضه‌های شهر نشینی مانند آلودگی ها، زندگی در آپارتمان‌های کوچک که عملا امکان فعالیت کودکان را محدود می‌سازد اظهار کرد: نوع یادگیری در مدارس طبیعت به صورت انگیخته ور است که باعث افزایش خلاقیت و رشد هوش طبیعی کودک می‌شود، همچنین این مدرسه در چگونگی یادگیری کودکان نیز بسیار موثر خواهد بود. به این صورت که یادگیری در دل طبیعت باعث رشد شناختی و عاطفی شده و سبب تقویت رشد هیجانی که در نظام آموزش رسمی تضعیف شده است می شود. این مدارس با توجه به نحوه طراحی آن به رشد و تقویت عضلانی و ماهیچه ای کودکان نیز کمک شایانی می کنند.

امینی در پاسخ به این سوال که

آیا فضای مدارس طبیعت امن است یا خیر؟ توضیح داد: این سوال را از دو جهت می توان پاسخ داد. در ابتدا ایمن سازی فضای فیزیکی است، که با ایمن سازی در مهدکودک ها و دیگر مکان های آموزشی متفاوت است. مثلا در مدارس طبیعت از فوم استفاده نمی‌شود. جنس زمین غالبا از خاک و از دل طبیعت است. در مکان‌هایی که احتمال خطر و آسیب پذیری بالا است مراقبت و توجه بیشتری صورت می گیرد و فضای فیزیکی تغییر نمی کند. نیروهای انسانی حاضر در این مکان ها" تسهیل گران" خوانده می شوند. در مدرسه طبیعت دماوند به ازای هر پنج کودک یک تسهیل گر حضور دارد. تسهیل گران در ابتدا باید دوره هایی را برای آموزش و یادگیری بگذرانند. موضوع بسیار مهمی که در این دوره‌ها مطرح می‌ شود توجه و اهمیت به سلامتی کودکان است. تسهیل‌گران و مدیران مدرسه موظف اند دوره‌های کمک رسانی را طی کرده و هم چنین نزدیک ترین اماکن امداد رسانی را شناسایی کنند. با توجه به خطراتی مانند افتادن از پله‌های مدارس و...... نمی توان ادعا کرد که مدارس طبیعت غیر ایمن‌تر از مدارس رسمی هستند. چه بسا با حضور هر تسهیل‌گر برای پنج کودک خطرات کمتری کودکان را تهدید کند.

وی بابیان اینکه از مدتی که من در مدرسه طبیعت دماوند مشغول به کار هستم حتی یک مورد حادثه و آسیب رخ نداده است گفت: تنها موضوعی که در این زمینه با آن مواجه شدیم نگرانی‌های والدین است که تا حدودی این نگرانی قابل درک است.

مدیر مدرسه طبیعت دماوند، ضمن اشاره به نقش مدارس طبیعت در افزایش آگاهی‌های زیست محیطی ادامه داد: مدارس طبیعت به دلیل این که در بستر طبیعت قرار دارند، کودکان به صورت عینی اهمیت حفظ طبیعت را درک می کنند. مثلا کاشتن گیاه و مراقبت از آن و همین طور ارتباط با حیوانات برای دانش آموزان مدارس طبیعت در کتاب‌های درسی خلاصه نمی‌شود بلکه آنان می توانند به صورت عینی این مسائل را تجربه کنند. مدرسه‌های طبیعت به دلیل این که در محیط طبیعی بنا شده است، به صورت غیر مستقیم لزوم حمایت و حفاظت از محیط های طبیعی را به کودک یادآوری می کند.

وی درباره مدرسه طبیعت دماوند گفت: مدرسه طبیعت دماوند در خرداد 95 آغاز به فعالیت کرده و حدود 600 کودک در این مدارس شرکت داشتند. ثبت نام در این مدارس از طریق ثبت نام در فضای مجازی صورت می گیرد. مراجعه به مدرسه اغلب به صورت فردی است. امیدواریم ارتباط مدارس طبیعت با مدارس رسمی و آموزشی آموزش و پرورش بیشتر شود.