آموزش صبر به کودکان
یکی از مولفه های اساسی بلوغ عاطفی در فرد وجود صبر است. بسیاری از افراد به دلیل نبود این خصیصه در بزرگسالی دچار لطمات متعددی می شوند. صبر خصیصه ای است که با آموزش و کسب تجربه حاصل می شود و بهترین زمان پرورش آن نیز، زمان کودکی هر فردی است.
اگر می خواهید فرزندی صبور داشته باشید بهتر است از همین عنفوان کودکی دست به کار شوید و به او یاد بدهید که چگونه صبور باشد و آرامش درونی خود را حفظ کند.
برای پرورش و تربیت فرزند صبور تدابیر زیر را عملی سازید:
الگوی صبر فرزندنتان باشید
به یاد داشته باشید فرزند شما کپی بردار خوبی است، او رفتارها و واکنش های شما را با دقت می بیند و در ذهن خود ذخیره شان می کند. اگر اولین واکنش شما به هر اتفاق ناخوشایندی، از دست دادن صبر و تحمل باشد او نیز آن را یاد گرفته و در شرایط مشابه مثل شما رفتار خواهد کرد. در واقع اگر شما به طور مکرر صبر و تحمل خود را از دست بدهید، یک رفتار منفی را تقویت می کنید و مجوز استفاده از آن را نیز برای فرزندتان صادر می کنید. پس در درجه اول، توصیه می کنیم خود، در شرایط دشوار آرام باشید و صبور. تمرین نفس کشیدن عمیق، اولین گام موفقیت شماست.
صبر را تمرین کنید
یادگیری صبر نیاز به تمرین دارد. والدین بهتر است در فرصت های مناسب و به بهانه های مختلف، آن را در بین اعضای خانواده به نمایش بگذارند. مثلا، با یک برنامه از پیش تعیین شده، صبر و تحمل را به صورت یک گفتگوی کوتاه با همسر، در حضور فرزندتان به نمایش بگذارید. مثلا،از همسرتان بخواهید در جواب، سوال شما که" آیا آشغال ها را بیرون گذاشته ای؟"، عکس العمل و پاسخی نداشته باشد. چند بار این سوال را تکرار کنید و پاسخی را نشنوید، بعد از فرزندتان بپرسید: به نظرت چرا پدر جواب نمی دهد؟ به نظرت چکار کنم تا او متوجه صدای من شود؛ دعوا راه بیندازم، دوباره صدایش کنم، سکوت کنم،و...تکرار این نمایش های تمرینی نه تنها باعث می شود که قدرت تحمل فرزندتان افزایش یابد بلکه او راه های مختلف پاسخدهی به شرایط را نیز یاد می گیرد و از بین آنها مناسب ترین را انتخاب می کند.
اجازه دهید کودک صبر را تجربه کند
بعضی از والدین به اشتباه تصور می کنند که پدر و مادر خوب بودن یعنی این که آنها نیاز فرزندشان را بلافاصله برطرف کنند، این در حالی است که به نظر روان شناسان، آنان بزرگترین اشتباه خود را در تربیت مرتکب می شوند. در راستای تربیت سالم و آموزش صبر، لازم و ضروری است که گاهی تامین حاجت فرزند به تعویق بیفتد؛یعنی این که والدین باید بلافاصله بعد از این که کودک خواسته اش را مطرح کرد، نیازش را برآورده نکنند. این رفتار باعث می شود که کودک نه تنها متوجه شود که والدینش صرفا برای برآوردن نیازهای او موجود نیستند و ارزشی فراتر از آن دارند بلکه یاد می گیرد که برای رسیدن به نتیجه، نیاز به فرصت دارد. مثلا، اگر در حال انجام کارهای شخصی تان هستید و فرزندتان در آن لحظه از شما بخواهد باطری اسباب بازی اش را عوض کنید؛ باید اجازه دهید دقایقی منتظر بماند؛ با احترام به او بگوئید: الان کار دارید و نمی توانید خواسته او را برآورده کنید، اما پس از 10 دقیقه تعویض باطری را حتما انجام خواهید داد.
برای آموزش صبر، گاهی اوقات فقط باید "منتظر"
بمانید. انتظار کشیدن در مطب یک پزشک و یا ایستادن در یک صف و ... می تواند
برای کودک مفید باشد.
بچه‌ها نمی‌دانند که این حس ناخوشایند صبر کردن چیست، فقط می‌دانند که احساس بدی دارند. به او بگویید "می‌دونم که خیلی سختیه که اینجا بایستی و منتظر باشی تا من کارم تموم بشه و بهت آبمیوه بدم، اما خیلی کار بزرگ و باارزشی داری می‌کنی، این رو بهش میگن صبر".
وقتی برای رسیدن به خواسته اش صبر و حوصله نشان داد، با مهربانی تشویقش کنید و بگوئید قدردان این رفتار خوب او هستید ولی اگر جیغ و فریاد کرد، به او توجه نکنید و بگوئید این رفتار او را ارزشمند نمی دانید و هرگز پاسخش نخواهید داد.
آنها را در فعالیت‌هایی که صبرشان را بیشتر می‌کند، شرکت دهید.
سعی کنید بچه‌ها را در فعالیت‌هایی که نیاز به صبوری دارد شرکت دهید. مثل حل کردن پازل، ساختن یک وسیله، کمک به پدر در تعمیر چیزی، یا کاشتن یک گیاه که رشد آن نیازمند زمان و صبوری است. همچنین نگذارید خیلی با وسایل دیجیتال کار کنند، این تجهیزات معمولاً اینطوری هستند: دکمه ای را فشار می دهید و بلافاصله نتیجه اش را می‌بینید!
مفهوم زمان را توضیح دهید
یکی از مولفه های یادگیری صبر، درک زمان ومفهوم وقت است . کودک، زمان های قراردادی ما بزرگسالان را متوجه نمی شود. مثلا وقتی می گوئید: بابا ده دقیقه دیگر می آید، او درکی از این زمان ندارد و ممکن است چند دقیقه ای نگذشته دوباره سوالش را تکرار کند. برای تفهیم این مطلب، بهتر است زمان را با چیزهایی که قابل درک برای کودک هستند، بیان کنید مثلا به او بگوئید: وقتی برنامه کودک تمام شد، بابا به خانه می آید.
