چطور رفتار کنیم تا فرزندمان دروغ نگوید؟

با کودک دروغگو چگونه رفتار کنیم؟

پرسش: دختر 4 ساله من، سارا مدام دروغ مي گويد. هر کار اشتباهي که انجام مي دهد قبول نمي کند و آنرا مخفي مي کند و مي گويد من آن را انجام نداده ام. چه طور مي توانيم با او رفتار کنيم؟

پاسخ: معمولا بچه ها در سنين 5-2 سالگي مرز بين واقعيت و خيال را نمي دانند و بعضي حرف هايي را که مي زنند به خاطر اين نيست که مي خواهند دروغ بگويند بلکه چون مرز واقعيت و خيال را نمي دانند آنرا بيان مي کنند.
خيلي وقت ها بچه ها مي خواهند حقايق را به گونه اي ديگر عنوان کنند و دروغ مي گويند چون مي ترسند تنبيه شوند. والديني که بچه را زياد تنبيه مي کنند احتمال اينکه کودک دروغگو تربیت کنند بيشتر است. بعضي وقت ها هم والدين به گونه اي از او سوال مي کنند يا توضيح مي خواهند که واقعا چاره اي به جز دروغ گفتن برايش نمي ماند.

پرسش: چند روز پيش بدون اجازه شکلات خورده بود و من درحاليکه مي ديدم که دور دهنش شکلاتي است مي گفت من شکلات نخورده ام. ديروز هم در حاليکه آچار پدرش در دستش بود مي گفت که من آچار را برنداشته ام.

پاسخ: وقتي مي بينيد که شواهدي هست دال بر دروغگویی در کودک به جاي اينکه از او سوال بپرسيد در حاليکه جوابش را مي دانيد، بهتر است به صورت جمله خبري آنرا عنوان کنيد. يعني بگوييد از اينکه بدون اجازه شکلات خوردي ناراحت شدم. خيلي وقت ها طرز سوال کردن والدين بچه را مجبور به گفتن دروغ مي کند. پس بهتر است که نوع واکنش خود را تغيير دهيد.

 بچه ها چرا دروغ مي گويند؟

 گاهي اوقات به خاطر ترس از تنبيه شدن و گاهي وقت ها به خاطر اينکه دوست ندارند پدر و مادرشان ناراحت شوند. چون در اين سن خيلي برايشان مهم است که کارهاي خوب انجام دهند.

پرسش: ريشه اين دروغ گویی در کودک از کجا شروع مي شود؟ حتي اگر والدين نسبت به اشتباه فرزندشان منعطف باشند باز هم احتمال دروغ گویی در کودک در دفعات بعد وجود دارد؟

پاسخ: همانطور که اشاره شد بچه ها در اين سن فرق بين واقعيت و خيال را درست متوجه نمي شوند و با بالا رفتن

سن بهتر عمل مي کنند. يکي از راهکارها اين است که از طريق کتاب خواندن، برنامه هاي تلويزيون و بازي هاي مرتبط فرق بين تخيل و واقعيت را به او نشان دهيم. باري مثال وقتي برنامه تام و جري را نگاه مي کند و مي بيند که گربه زير قلتک آسفالت مي رود و صاف مي شود و دوباره زنده مي شود و راه مي رود بايد برايش توضيح دهيم که اصلا امکان ندارد در واقعيت چنين اتفاقي رخ دهد. يکي ديگر از دلايل تقليد از بزرگتر هاست. اگر مي خواهيد فرزندتان دروغ نگويد پس بايد والدیني دروغ گو نباشيد. حتي دروغ هايي که اصطلاحا مصلحتي و ساده است.

  چگونه بايد رفتار کنيم که فرزندمان دروغگو تربيت نشود؟

  بايد در ابتدا مفاهيم حقيقت را به او ياد بدهيم. از طريق آموزه هايي که از بالا به آن اشاره شد. هرجايي که فرزندمان راست گفت بايد اين ويژگي را تقويت کنيم و او را مورد تشويق قرار دهيم. هيچگاه نبايد تشويق ها به گونه باشد که مثلا از يک کار اشتباه او راحت بگزريد. بلکه بايد بچه بداند مسئوليت کار اشتباهي که مرتکب شده را بپذيرد. حتي مي توانيد در ازاي رفتارهاي خوبي که دارد مثلا وقتي خودش کار اشتباهي را که انجام داده قبل از اينکه ما متوجه شويم بازگو کند او را تشويق کرده و يک ستاره به او بدهيم.

سعي کنيد اشتباهاتش را با جملات خبري بيان کنيد نه جملات سوالي و از همه مهمتر اينکه جريمه دروغ گويي بايد از جريمه رفتار اشتباهي که مرتکب شده جدا باشد. يعني براي خوردن شکلات بدون اجازه يک جريمه و براي دروغ گفتن يک جريمه ديگر در نظر گرفته شود.

نکته ي ديگر اينکه مدام به او نگوييد که تو دروغ مي گويي و به او برچسب نزنيد. چراکه باعث تثبيت اين ويژگي در او مي شود و او به مرور باور مي کند که دروغگوست. يکي از لذت هاي بزرگ باري بچه ها تماشاي کارتن هاي خيالي است. اينکه به بچه اجازه بدهيم که با آن فضاي خيالي ارتباط برقرار کند با اينکه مفاهيم واقعي و خيالي را برايش تفکيک کنيم با هم فرق مي کند. بچه ها بايد در کنار تماشاي برنامه ها بداند که بسياري از آنها واقعيت ندارد در غير اينصورت در يک دنياي خيالي زندگي خواهند کرد که خيلي مناسب نيست.

• دانلود رایگان کتاب دروغگوی کودکان و روشهای اصلاح آن