بچه‌هایی که بچگی نمی‌کنند!
نام چند بازی دوران کودکی خود را به خاطر دارید؟
یکی، دو تا، سه تا یا آنقدر بچه شیطانی بوده‌اید که شمار آن از دستتان در رفته است؟تقریبا می‌توان گفت که جواب کودکان دهه‌های 50 و 60، هفت سنگ، چوب و چرخ، دسش ده، شاه-دزد-وزیر، اسم فامیل، لی لی و …. است.
همینطور که این نسل به دهه‌های 60 و 70 می‌رسید بازیهای جدید و خلاقانه تری به آنها اضافه شد، این دو نسل دوران مزاحمت‌های تلفنی کودکانه و آزار مردم به طرق مختلف از جمله زدن زنگ خانه‌ها راس ساعت 2 و 3 بعداز ظهر، ترقه بازیهای وقت و بی وقت و البته بازیهای کم خطری مانند آب پاشی، استپ هوایی، بالا بلندی، گرگی رنگی و هزاران بازی من‌درآوردی دیگر بود!
تا پایان این دو دهه، همه چیز داشت خوب پیش می‌رفت و بچه‌ها واقعا سرخوش بودند و نصف بیشتر عمر خود را در کوچه و خیابان، مشغول بازی و شیطنت سپری می‌کردند.
دیگر بچه ها بچگی نمی کنند!
اما با آغاز دهه 80 و یکه تازی کامپیوتر، بازی‌ها رنگ مدرن تری به خود گرفت؛ کم کم توپ‌های پلاستیکی راه راه و لیگ‌های فوتبال محله‌ای و گرگم به هواها جای خود را به آتاری، سگا ،تبلت،پلی استیشن و... داد. اکنون دیگر دهه 90 شده، دیگر کمتر می‌توان کودکان را در کوچه و خیابان مشغول بازی و سر و صدا دید، حالا دیگر قوانین مجتمع‌های مسکونی بازیهای سر ظهر، شب و نصف شب و کلا همه را ممنوع کرده، اگر هم کمی سر و صدا در کوچه‌ها شنیده شود، والدین برای همدیگر شاخ و شانه می‌کشند و یکدیگر را متهم به عدم تربیت صحیح فرزند می‌کنند!
تنوع بازیهای رایانه‌ای را هم که نگو و نپرس! گویی دیگر بچه‌ها “بچگی” نمی‌کنند و هرچه زودتر می‌خواهند به دنیای بزرگسالان وارد شوند و خلاصه بگویم که بچه‌ها واقعا “سوسول” شده‌اند.
روانشناسان علت این امر را غفلت و سهل انگاری والدین در درک روحیات و نیازهای دوران کودکی و البته مدرن شدن هرچه بیشتر زندگی‌ها می‌دانند. انجام بازیهای خارج از منزل برای شکوفایی حس آزادی، کنجکاوی، خطر پذیری و آزمون و خطای کودکان یک الزام محسوب می‌شود. کودکان به فرصتی نیاز دارند تا ناشناخته‌ها، غیر مترقبه‌ها و حوادث ماجراجویی و در حقیقت “کودکی” خود را کشف کنند.
بازیهای قدیمی راهی برای تقویت مهارت‌های زندگی
همان‌طور كه همه می‌دانیم، بازیهای ساده قدیمی خیلی بیشتر از بازیهای خشن كامپیوتری كه این روزها طرفداران زیادی هم پیدا كرده، در بهبود عملكرد بچه‌ها و آموزش مهارت‌های زندگی به آنها نقش داشته است. البته همان‌طور كه بارها گفته شده، بازیهای كامپیوتری هم در صورتی كه بدرستی انتخاب شود و برای مدت زمان معینی نیز كودك را مشغول كند، فوایدی دارد
روان شناسان کودکان را تشویق به گِل بازی و بازی کردن با چمن، سنگ و شن می‌کند که معمولا از نظر مادران ایرانی تفریح پر میکروبی شناخته می‌شود اما از نظر آنان این نوع بازی ها، تفریحات سازنده محسوب می‌شود.
بازیهای خارج از منزل و هم‌بازی شدن با سایر کودکان در کوچه و انجام بازی‌هایی نظیر خاله بازی،معلم بازی و ...همواره تاکید شده، چرا که کودک می‌آموزد در شرایط و هنگام رویارویی با افراد مختلف خارج از منزل چگونه واکنش نشان دهد و همین امر روابط اجتماعی او را به گونه‌ای صحیح شکل می‌دهد. البته با شرایط روزگار فعلی قطعا بازیهای خارج از خانه باید تحت نظارت والدین انجام پذیرد.
ضرورت انجام بازی خارج از منزل برای کودکان از دید روانشناسان:
. جست وخیز باعث تقویت سیستم قلبی عروقی، کاهش خطر بیماری‌های قلبی و کنترل فشار خون و کلسترول بدن کودکان می‌شود.
. داشتن فعالیت مکرر باعث حفظ و نگه داری مناسب حجم استخوان کودکان می‌شود.
. برای کودکانی که بیشتر وقت بازی خود را خارج از منزل سپری می‌کنند احتمال اندکی برای ابتلا به نزدیک بینی وجود دارد.
. بازی و دنبال هم گذاشتن کودکان باعث تقویت و حفظ بافت عضلانی بچه‌ها می‌شود.
. بازی‌هایی که با فعالیت زیاد همراه باشد باعث می‌شود تا کودک گلوکز را به عنوان منبع انرژی مصرف کند و در نتیجه توانایی بدن در مصرف انسولین بهبود پیدا می‌کند و بالطبع آن خطر ابتلا به دیابت نیز کاهش پیدا می‌کند.
. بدو بدوهای معمول بازیهای کودکانه، مواد شیمیایی مغز را تحریک کرده و ثابت شده که علائم افسردگی و اضطراب را کاهش داده و اعتماد به نفس و عزت کودکان را افزایش می‌دهد.
از سوی دیگر روان شناسان پر مشغله بودن والدین و عدم اطمینان از امنیت محیط خارج از منزل، ورود تلویزیون، کامپیوتر و بازیهای ویدیویی به محیط رشد کودکان را دلیل محروم گذاشتن بچه‌ها از بازی بیرون منزل می‌دانند.
بچه‌هایی كه در فضای باز بازی می‌كنند، معمولاً ماجراجو و كنجكاو هستند و انگیزه بیشتری از سایر بچه‌ها دارند. در ضمن، آنها بهتر از بقیه متوجه خطرات می‌شوند و بهتر هم می‌توانند با خطرات مقابله كنند.
سخن پایانی:
نکته آخر اینکه زوج‌های عزیز، زمانی نام پدر و مادر برازنده شماست که به خوبی نقش والدین را نه فقط با تدارک خوراکی‌های رنگارنگ و آخرین برند کامپیوتر، بلکه با درک خصوصیات و نیازهای سنی کودکتان و مهیا کردن زمینه‌های “بچگی کردن” صحیح کودکان ایفا کنید. در ضمن هیچ کودکی تا به حال از بازی در کوچه و خیابان نه بزهکار و مجرم شده و البته نه سرطان پوست گرفته!
